Παλουκάρια, αργεί πολύ ο πάτος;

(16.11.2008)


Δεν ξέρω τι ελλείψεις έχει ο καθένας σε βασικά και μη αγαθά, αλλά για ένα πράγμα είμαι σίγουρος: Ψευτογκουρού, ψευτοπροφήτες και αναλυτές της πλάκας, προσφέρονται με τον τόνο. Αν μπορούσαμε να ζήσουμε τρώγοντας φούμαρα, θα κάναμε κι εξαγωγή από δαύτα. Εδώ ο πάτος, εκεί ο πάτος, μα πού είναι ο ξεκωλόπατος; Θα τον βρείτε παιδιά, υπομονή... Βάλτε βιδάνιο και βαζελίνη και όλα θα πάνε καλά.

Μερικοί λένε ότι μπορεί και να τον είδαμε. Αν μπορούσα να δω το αύριο ή έστω και πέντε λεπτά μπροστά από το τώρα, θα συμφωνούσα. Όμως αν ήταν έτσι, θα έπαιζα μόνο τζόκερ ή πόκερ και θα άφηνα το χρηματιστήριο σε αυτούς που θέλουν το αργό χρήμα.

Όμως διαβάζω πολλά ελληνικά και ξένα reports για άνοδο μέσα στο 2009 και έχω αρχίσει πια να κουμπώνομαι. Η κρίση που μας ήρθε κατακέφαλα μόνο απλή δεν είναι. Όλα ξεκίνησαν με τα σπίτια. Συνεχίστηκαν με τα εμπορεύματα, το πετρέλαδο, τις τράπεζες και τώρα είναι στα χρηματιστήρια. Το έχω ξαναπεί ότι πρόκειται για την υπερκομπίνα. Δεν με ενδιαφέρουν δείκτες, τεχνικές αναλύσεις και παπαρδέλες με τέσσερα τυριά. Θαυμάζω και απολαμβάνω μόνο την τέχνη της απάτης.

...Τέτοια μηχανή είχε να στηθεί από το ’29. Μιλάμε για παρτούζα υψηλού επιπέδου. Λεονάρντο Ντα Βίντσι της πουστιάς. Οι εταιρείες μαζεύονται από αυτούς που είναι στο ρετιρέ της παγκόσμιας πυραμίδας.

...Όπως το διαβάσατε: δεν μαζεύονται πια χαρτάκια, αλλά ποσοστά εταιρειών από 5% ως 51 % , ακόμα και ολόκληρες εταιρείες, πακέτο με τα πάγια, τον εξοπλισμό και τα κονέ τους αλλάζουν χέρια. Η απόλυτη σφαγή. Όποιος δεν εξαγοράζεται, τον κλείνουν. Οι ΗΠΑ φορτώνουν το χρέος τους στον υπόλοιπο κόσμο, αδιαφορώντας για το τι θα συμβεί μέσα στη χώρα τους ή στον υπόλοιπο πλανήτη. Τέτοιο ξεκαθάρισμα λογαριασμών είχε να γίνει από την εποχή του μακαρίτη του Άλ Καπόνε. Οι εβδομήντα δύο παίρνουν τα λεφτά των οχτακοσίων. Κανείς άλλος –εκτός από τους 72- δεν ξέρει πότε θα τελειώσει το νταβαντούρι και πότε θα πάνε ξανά προς τα πάνω οι τιμές των μετοχών. Απολύτως κανείς. Για την ώρα το μόνο που πάει συντονισμένα επάνω είναι οι δόσεις των τοκογλύφων και οι τιμές στα σούπερ-μάρκετ.


Δεν διαφωνώ ότι οι τιμές των μετοχών είναι όντως φτηνές, αλλά ποιός μου εγγυάται ότι δεν θα γίνουν φτηνότερες; Και αν η ύφεση στην πραγματική οικονομία μας κάτσει τελικά στο σβέρκο, μάλλον θα γίνουν. Αν κάποιος πάρει τώρα π.χ. ΕΤΕ στα 15 ευρώψωλα και σε ένα χρόνο αυτή είναι στα 5, ή στα 2,5 κουρκουμπίνια, μήπως θα την έχει αγοράσει πανάκριβα; Σε πόσο καιρό θα φτάσει πάλι στα λεφτά του; Και πότε θα πάρει κέρδη; Σε δέκα χρόνια; Κι άμα παίξει κανένα σενάριο τύπου Ιαπωνίας με ψοφο-πλαγιο-ανοδική σαλάτα για την επόμενη δεκαετία; Και το χαζό χρήμα που αγόρασε ΕΤΕ στα 30 και στα 40; Εκείνο πότε θα πεί αλληλούια; Σε είκοσι χρόνια μαζί με τα μερίσματα; Για να μην μιλήσω για άλλα χαρτιά που δεν ξέρουμε αν θα βρίσκονται μέσα στο ταμπλώ του χρόνου τέτοια εποχή, ή για την ληστεία που λέγεται “παράγωγα”...

…Ναι φιλαράκια, το παιχνίδι έχει γίνει πιο δύσκολο και πιο βρώμικο από παλιά. Τώρα σου ρίχνουν όλοι άπερκατ στον καβάλο και ο διαιτητής κοιτάζει αλλού. Ίσως είναι καλύτερα να φάει κανείς όλα του τα μπικικίνια με τις καριόλες τώρα που τα έχει και είναι ακόμα νέος, παρά να τα δώσει στους κουφάλες με αντάλλαγμα την κατάθλιψη.




Κάποιοι φίλοι μου που ανήκουν στους “παλαίμαχους” του ’99 με ρωτούν, “εμείς πότε θα πάρουμε λεφτά;”. Για να απαντήσω κάτι τέτοιο μια και δεν είμαι μάντης, πρέπει να σταθμίσω την θέση όλων και βγάλω λογικά συμπεράσματα.

Τρείς κατηγορίες παικτών δραστηριοποιούνται αυτή την στιγμή στο ΧΑΑ:
1. Οι επιχειρηματίες-ιδιοκτήτες των εισηγμένων.
2. Οι επαγγελματίες της αγοράς (διαχειριστές αμοιβαίων, hedge fund μάνατζερς, διαχειριστές αποθεματικών) .
και
3. Οι εθισμένοι παίκτες-επενδυτές (τζογαδόροι μεγάλοι, μεσαίοι και μικροί).

Εάν κάποιος δεν ανήκει στις δύο πρώτες κατηγορίες, τότε μοιραία βρίσκεται στην τρίτη.
Οι δύο πρώτες κατηγορίες έχουν εξασφαλισμένα έσοδα. Αμοιβές, μερίσματα, προμήθειες, μπόνους, μισθούς. Έχουν τα λεφτά, έχουν τα χαρτιά, έχουν και τους πολιτικάντηδες στο τσεπάκι. Πέρα από αυτό έχουν εσωτερική πληροφόρηση για το πώς πάει μια εταιρεία, για τα νταραβέρια της, και για το πότε θα βαρέσει κανόνι.

Η πρώτη κατηγορία είναι η κορυφή της πυραμίδας. Με ευκολία κερδίζει τις δύο επόμενες.

Η δεύτερη συνήθως συνεργάζεται με την πρώτη, παίρνει καμιά πληροφοριούλα , στήνει κανά παιχνιδάκι μαζί με αυτήν, και τσιμπάει το μερίδιό της. Χάνει με ευκολία από την πρώτη αλλά κερδίζει άνετα την τρίτη.

Η τρίτη κατηγορία δεν έχει τίποτα. Ούτε μισθό, ούτε μπόνους, ούτε προμήθεια, ούτε αμοιβή. Είναι η κατηγορία που πληρώνει όλα τα παραπάνω. Η κατηγορία των λούζερ. Αυτών που παίζουν τη νύχτα με τα φώτα σβηστά. Από τον φραγκάτο που τζογάρει τα οικογενειακά εκατομμύρια και τα κάνει στάχτη, ως τον συνταξιούχο που ποντάρει την σύνταξη του μήνα και περιμένει τον επόμενο. Αυτοί και όλοι οι ενδιάμεσοι είναι τα κορόιδα, τα μαστάρια. Αυτή η κατηγορία δεν μπορεί να τα πάρει ούτε από την πρώτη ούτε από την δεύτερη, παρά μόνο μία στις εκατό φορές και πάντα από κωλοφαρδία. Στην καλύτερη περίπτωση ο ένας λούζερ τζογαδόρος τα παίρνει από τον άλλο λούζερ τζογαδόρο που σιγοβράζει στο ίδιο καζάνι με αυτόν, μείον την γκανιότα. Και τους δύο φυσικά τους αρμέγουν οι επιχειρηματίες και οι επαγγελματίες της αγοράς. Ο Κουβάς με την γραβάτα.

...Θα βγάλετε λεφτά , απαντάω στους φίλους μου, όταν θα μπει πολύς και καινούργιος κόσμος στο μαγαζί. Πραγματικά καινούργιος όμως, κόσμος που να μην έχει ξανασχοληθεί με χρηματιστήριο. Κορόιδα, θύματα, μαστάρια, αρνιά για σφάξιμο. Η θρυλική 4η κατηγορία την οποία την κερδίζουν με άνεση οι πρώτες τρείς.
Δεν πρόκειται να μπεί, μου λένε.
Θα μπεί, τους λέω. Όταν έρθει η ώρα ,θα την φτιάξουν έτσι τη σούπα που θα την κάνουν να μπει τρέχοντας.
Σιγά μην μπεί, μου ξαναλένε.
Έ, τότε σιγά μη βγάλετε λεφτά. Θα τα ακουμπάτε συνέχεια. Είτε σας αρέσει, είτε όχι. Είτε το παραδέχεστε αντρίκια, είτε το κάνετε γαργάρα και παριστάνετε το παγώνι με το σκουπόξυλο στον κώλο.


Όταν ήμουν εφτά χρονών έμεινα ξάγρυπνος ένα ολόκληρο βράδι, κρυμμένος σε ένα ντουλάπι. Με την παιδική λογική μου δεν μπορούσα να το χωνέψω ότι κάποιος χοντρός με κόκκινη γούνα και άσπρη μπορντούρα, φορτωμένος με δώρα, ανεβοκατέβαινε την καμινάδα στην οποία δεν χώραγα ούτε εγώ που ήμουν πετσί και κόκκαλο. Άσε που θα έμπαινε Ολυμπιακός και θα έβγαινε Μπαόκι από την καρβουνόσκονη. Το πρωί κατά τις 6 είδα τον πατέρα μου με τις πιτζάμες να βάζει τα δώρα μπροστά στο τζάκι. Το ότι δεν υπήρχε ο χοντρός με τα κόκκινα το ήξερα, αλλά αυτό που έμαθα εκείνο το άγρυπνο βράδι και την επόμενη εβδομάδα στο σχολείο ήταν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αρέσκονται να ζούν μέσα στα παραμύθια, ό,τι αποδείξεις και να τους παρουσιάσει κανείς.


Ό,τι θέλει πιστεύει ο καθένας. Οι πεποιθήσεις των πολλών όμως δεν αλλάζουν την ουσία των γεγονότων, ούτε τις αιτίες τους. Και ελάχιστα επηρεάζουν τον σχεδιασμό των λίγων.


Στο κάτω-κάτω ο πάτος δεν είναι παρά ένα ακόμα στοίχημα. Όσοι είναι άρρωστοι θα το βάλουν γιατί πιστεύουν ότι θα το κερδίσουν. Και οι περισσότεροι θα το χάσουν γιατί δεν πιστεύουν ότι είναι άρρωστοι. Το γιο-γιό του πάτου είναι ένα απλό αλλά αμείλικτο παιχνίδι.